Nedavno naučno otkriće dovelo je do saznanja da matične ćelije mogu pružiti i lijek za gojaznost. Prethodno se smatralo da se nervne ćelije, čija je funkcija u regulaciji apetita, stvaraju u toku embrionalnog razvoja u maternici te je njihov broj konačan.
Međutim, rezultati nove studije pokazali su da se matične ćelije mogu diferencirati u nervne ćelije koje reguliraju apetit u mozgu mladih i odraslih glodara.
Epidemijske razmjere
Istraživači su posredstvom “genetskog mapiranja” došli do ovog otkrića, metode koja prati razvoj matičnih ćelija kao i njihovu diferencijaciju u ćeliju od potrebe. Glavni istraživač na studiji, Dr. Mohammed K. Hajjihosseini, s Fakulteta prirodnih nauka u Ujedinjenim Arapskim Emiratima, izjavio je da, za razliku od stalnih dijeta, primjena ovog otkrića može pružiti trajno rješenje za gojaznost. Istraživanje je objavio časopis “Journal of Neuroscience”.
Prekomjerna težina se ubraja u bolesti modernog doba. Gojaznost je bolest koja je poprimila epidemijske razmjere. Više od 1,4 milijarde ljudi širom svijeta pati od prekomjerne težine, a najmanje 2,8 miliona odraslih spada u kategoriju gojaznih. Zdravstvene komplikacije koje se povezuju s gojaznosti su dijabetes, bolesti srca, artritis i rak.
Liječenje gojaznosti podrazumijeva promjenu stila života, gdje ćemo pravilnom ishranom i fizičkom aktivnošću regulirati prekomjeran unos kalorija. Osim toga, postoje i različiti lijekovi i preparati koji su se pokazali manje ili više uspješnim. Međutim, ne postoji trajno rješenje.
Savremena medicina će možda otkriti odgovor i na to pitanje, a on leži u primjeni matičnih ćelija. Njihova izvanredna sposobnost diferencijacije u različite oblike ćelija i tkiva organizma omogućava njihovu primjenu u bilo kojoj sferi medicine, što se ne može reći za ostale procedure. Najboljim su se pokazale matične ćelije pupčane vrpce, jer su vitalne, mlade i nisu bile izložene različitim faktorima sredine.
Dugoročno rješenje
Jedna od najčešćih zdravstvenih komplikacija koje nosi gojaznost je dijabetes. Prekomjerna težina uzrokuje opterećenje za ćelije koje luče insulin, što naposlijetku rezultira razvojem šećerne bolesti, odnosno dijabetesa.
Procjenjuje se da u Bosni i Hercegovini više od 220.000 ljudi boluje od nekog oblika dijabetesa. U Federaciji BiH 2010. godine je registrirano više od 50.000 oboljelih od dijabetesa. Dijabetes tipa 1 je vrlo čest oblik ove bolesti, a pretežno se javlja u dječijem uzrastu. Za život s ovom bolešću neophodna je svakodnevna primjena injekcija insulina.
Danas se veliki značaj pridaje razvitku novih dugoročnih metoda liječenja ove bolesti. Apsolutni nedostatak insulina u dogledno vrijeme će se, najvjerovatnije, moći riješiti matičnim ćelijama iz krvi pupčane vrpce. Naučnici su danas korak bliže da otkriju način da se pankreas opet pokrene i da se smanje dnevne potrebe za insulinskim injekcijama.
Za sada su studije liječenja dijabetesa kod djece matičnim ćelijama pupčane vrpce aktuelne u Americi, a na prostoru Evrope jedino u Njemačkoj. Tehnički univerzitet u Münchenu je jedna od prestižnih naučnih institucija koja je otpočela studiju liječenja dijabetesa tipa 1 kod djece, matičnim ćelijama iz pupčane krvi, prvu takve vrste u Evropi.
Ova studija je privukla pažnju naučnih krugova na intenzivnija istraživanja načina liječenja dijabetesa matičnim ćelijama.
Prednost nezrelosti
Dosadašnja eksperimentalna istraživanja pokazala su da je liječenje dijabetesa tipa 1 moguće, jer matične ćelije mogu da stvaraju ćelije koje produkuju insulin. Prednost matičnih ćelija je u tome što su nezrele, pa nema opasnosti za njihovo odbacivanje i povratak bolesti.
Ispitivanja koja se provode u Institutu za istraživanje dijabetesa na Klinici za pedijatriju Tehničkog univerziteta u Münchenu pokazala su se izuzetno dobrim. Iako je potrebno još mnogo dodatnih ispitivanja, naučnici su istrajni u namjeri da usavrše tu metodu, kako bi djeca bila posve izliječena od ove bolesti. Time bi se kvalitet njihovog života znatno poboljšao.
Do sada je, tokom ove studije, sedmero djece upotrijebilo sopstvene matične ćelije iz krvi pupčane vrpce.
Istraživanja i studije koje se provode širom svijeta otvaraju nove mogućnosti liječenja i onih oboljenja za koja do sada nije bilo lijeka. Uključenost banaka matičnih ćelija u studije fokusirane na otkriće novih tretmana s matičnim ćelijama veoma je važan faktor koji govori o kvaliteti banke matičnih ćelija. Saradnja s renomiranim univerzitetima i istraživačkim centrima na polju medicine omogućit će upotrebu matičnih ćelija sačuvanih u ovim bankama matičnih ćelija.
Bolesti kao što su dijabetes, cerebralna paraliza, mišićna distrofija… često pogađaju djecu, pa uključenost banaka matičnih ćelija u istraživanja i eksperimentalna liječenja postaje neophodna.
Zbog toga, pri odabiru banke matičnih ćelija za svoje dijete, roditelji trebaju odabrati onu banku koja sarađuje s renomiranim institutima, odnosno onu koja je uključena u studije koje istražuju nove mogućnosti liječenja i tretiranja teških oboljenja.
Mogućnost da se liječe i one bolesti koje su inače neizlječive budi nadu i kod beznadežno oboljelih. Veliki optimizam vlada u istraživačkoj zajednici, a vrijeme će pokazati vrijednost njihovih rezultata.