Istraživači sa Univerziteta Kalifornija i Medicinskog fakulteta u San Diegu objavili su da su u eksperimentu s pacovima s akutnom povredom kičme, injekcijama matičnih ćelija izazvali regeneraciju neurona kao i poboljšanje funkcije i mobilnosti kičme. Otkrića su objavljena u časopisu „Stem Cell Research&Therapy”.
“Prvi znakovi oporavka primijećeni su u poboljšanju pozicioniranja i kontrole pokreta tokom testa hodanja, kao i supresija ukočenosti i grčenja mišića”, izjavila je dr. Marsala, profesor na Odjeljenju za anesteziologiju Medicinskog fakulteta u San Diegu.
Epohalno otkriće
Ljudske matične ćelije, koje su iskorištene za eksperiment, prema tvrdnjama naučnika, uspješno su kolonizirale mjesto ozljede. Pacovi su primili injekcije matičnih ćelija, tri dana nakon povrede, nakon što su primili lijekove za smanjenje imunog odgovora na prisustvo stranih matičnih ćelija. Presađene ćelije su obavljale dvije funkcije: stimulaciju regeneracije nervnih ćelija kod primaoca, kao i djelomično mijenjanje funkciju izgubljenih neurona.
– Presađene matične ćelije su bogat izvor različitih faktora rasta, koji mogu da imaju zaštitni efekt i mogu promovirati rast novih nervnih vlakana kod nervnih ćelija primaoca. Također smo dokazali da se presađeni neuroni mogu povezati s neuronima primaoca. Time oni djelomično obnavljaju povezanost između centara, iznad i ispod povrede, a koja su usko povezana s motornom i osjetilnom funkcijom – rekla je Dr. Marsala.
– Ovo je vrlo uzbudljivo, jer se kroz historiju nije pojavio nijedan tretman koji bi pomogao pacijentima s akutnom povredom kičme – izjavio je dr. Joseph Ciacci, profesor hirurgije i direktor programa neurohirurgije u San Diegu.
Prema njegovim navodima, ukoliko se studija pokaže sigurnom i efikasnom i ako se varijabilnost presađenih ćelija pokaže dobrom, ako smanji efekte ukočenosti i poboljša neuroregeneraciju, polje djelovanja se može proširiti i na pacijente s teškim povredama kičme. Povrede kičmene moždine često dovode do djelomične ili potpune paralize određenog dijela tijela. Razlog je u tome što kičmena moždina služi kao glavni put kojim kruže informacije iz mozga do ostatka tijela, tako da je oštećenjem tih živaca onemogućeno normalno funkcioniranje nervnog puta. Tada nastupa paraliza.
Tretmani povrede kičme podrazumijevaju intenzivnu fizikalnu terapiju i rehabilitaciju, kao i psihološke pripreme ozlijeđenih na status invaliditeta. Novi vidovi tretmana se neprestano istražuju, a brojne stručne publikacije podržavaju mogućnost liječenja povreda kičme s matičnim ćelijama pupčane krvi.
Naučnici su već uspjeli da, u laboratorijskim uslovima, uspješno razviju matične ćelije u nervne ćelije. To predstavlja prvi korak u dugotrajnom procesu liječenja neurodegenerativnih oboljenja.
Metode diferencijacije matičnih ćelija su u velikoj mjeri istražene. Sada je fokus na umnožavanju matičnih ćelija i dobijanju njihovog što većeg broja. Pokazalo se da je uspješnost transplantacija matičnim ćelijama u direktnoj proporciji s brojem matičnih ćelija. Metode njihove ekspanzije su već pronađene. No, potrebno je da se faze kliničkog ispitivanja dovedu do kraja, kako bi se standarizirala metoda koja ima najbolje rezultate.
Krv pupkovine
Dosadašnji napredak je zadovoljavajući. Studija iz 2010. godine, objavljena u časopisu „Nature Medicine Scientists”, opisuje metodu koja je omogućila ekspanziju matičnih ćelija 164-struko. Takvi transplantati su se uspješno primili prilikom testiranja kod tretiranih pacijenata.
Gamida Cell kompanija je svjetski lider u istraživanju umnožavanja broja matičnih ćelija i preparata na bazi matičnih ćelija za potrebe transplantacije i regenerativne medicine. U istraživanju se koriste izvori matičnih ćelija iz krvi pupkovine za liječenje širokog spektra bolesti. To su rak krvi, leukemija i limfomi, tzv. solidni tumori, autoimune bolesti, nemaligne hematološke bolesti poput srpastih stanica i talasemija, neutropenija, sindroma akutnog zračenja i metaboličkih bolesti.
Ova kompanija je utemeljila program ekspanzije matičnih ćelija koji je već u trećoj fazi kliničkog ispitivanja. Rezultati, koji su uključivali 70 pacijenta, pokazali se se izuzetno uspješnim, tako da se dobijanje dozvole FDA u Americi očekuje 2014. godine. Inače, uzorci matičnih ćelija pupčane krvi, koji se koriste za ova istraživanja, potiču iz njemačke banke matičnih ćelija Vita 34, a donirani su od roditelja upravo za tu svrhu.
Njemačka je zemlja koja je ispred ostalih u razvoju regenerativne medicine. U prilog tome idu i strogi zakoni kao i brojne klinike koje bilježe uspjehe u liječenju različitih oboljenja matičnim ćelijama. Jedan od značajnijih medicinskih centara smještenih u Njemačkoj je Bio City centar u Lajpcigu. On objedinjava šest različitih naučnih centara u kojim je fokus istraživanja na terapiji i dijagnostici na polju biomedicine, tkivnog inžinjeringa i molekularnog dizajna. Glavni cilj je da se primijene rezultati kliničkih studija u što kraćem periodu.
Kada birate banku matičnih ćelija, u kojoj ćete pohraniti pupčanu krv svog djeteta, vrlo je važno da provjerite da li banka matičnih ćelija sarađuje s klinikama i istraživačkim institucijama. Veliki broj banaka matičnih ćelija se bave samo pohranjivanjem i odriče se odgovornosti pri upotrebi uzorka. One ne uspostavljaju saradnju s naučnim institucijama.
To nije dobro, jer je neophodan neprestani protok informacija i komunikacija među naučnim krugovima. Tako se dolazi do boljih saznanja i rade ispravke u metodama, a sve s krajnjim ciljem uspješne primjene matičnih ćelija u terapijske svrhe.